We zijn in ieder geval in de keuken van het gas af.
Koken doen we al een tijd elektrisch en nu is de keukenkraan ook elektrisch!
En dat scheelt weer wat gasverbruik, omdat elke keer dat je warm water helemaal van zolder naar beneden moet laten opwarmen de ketel al die tijd vol staat te branden.
Dat kostte me afgelopen maand 4 m3 gas, buiten het douchen.
Maal 4 Euro per m3 bij Essent in de maand augustus 2022 dus met de huidige prijzen en ons variabele tarief.
Boven zie je de levering van de nieuwe elekltrische kraan met doorstroomelement van 3500 Watt, 230 Volt.
De foto is gemaakt nadat ik het geheel heb gedemonteerd vanwege de beschadigde buitenkant van de kraan (deukje!)
De kraan kan gelukkig helemaal uit elkaar, en ik heb de deukjes netjes kunnen terugdrukken met een lange staaf massief ijzer in de bankschroef. De staaf is aan de bovenkant rond geslepen zodat je door steeds een klein stukje naar buitenweg te drukken alle beschadiging weg krijgt. Gewoon spotrepair dus.
Daarna alles weer in elkaar gezet, de oude kraan verwijderd en de nieuwe erin.
De warmwater aansluiting heb ik afgedopt want de nieuwe kraan wordt alleen aangesloten aan de koudwater aansluiting en aan een vrije 230 Volt aansluiting.
De kraan heeft 3 functies:
een koud water regeling van het midden naar helemaal links waarmee je de hoeveelheid koud water kan regelen.
in de middenstand is de kraan dicht
en naar rechts draaiend komt er van weinig to maximaal warm water uit.
Vanwege de constructie is mengwater niet mogelijk bij deze kraan.
Maar let op: Je regelt de temperatuur van het water als volgt: Hoe meer warm water, hoe minder warm.
En als je minder warm water gebruikt komt er dus gewoon minder water uit dat steeds heter wordt.
Dat is wel erg wennen.
Maar het went heel snel.
Als je iets warm af wil spoelen met een sponsje of doekje ben je geneigd om het water warm te willen hebben en draai je de kraan eerst iets te ver open, daarna iets dicht tot het te warm wordt, dan weer verder open enzovoorts.
Na een paar dagen heb ik gemerkt dat ik al aardig de temperatuur kan inschatten en steeds meer leer hoe je deze kraan moet gebruiken.
Maar in de praktijk kan deze elektrische doorstroomkraan gewoon niet meer verwarmen dan in de voluit stand, en dat is net 40-43 graden.
Pas wanneer je de doorstroming verminderd wordt het water warmer. Wel tot over de 60 graden, en dan heb je nog een redelijk straaltje over. Maar voor de meeste toepassingen in de keuken is 40 graden meer dan genoeg.
Er bestaan ook elektrische doorstroom warmwaterkranen met zowel een warme bediening als een koude bediening. Daarmee kun je dus ouderwets mengwater gebruiken en de temperatuur regelen. Maar mengen met de koudwaterstroom bij zo’n kraan met 2 hevels (één voor warm water en één voor koud water) gaat niet lukken.
Daarvoor is de verwarming van 3500Watt niet voldoende zwaar om het water op te warmen. En meer dan 3500 Watt past niet in de kraan maar past ook niet op het verbruik van de elektrische installatie. 3600 Watt is het maximum dat een 16 Ampère groep in een woning kan leveren.
We gaan het voorlopig zo proberen want ik wil geen boiler onder het aanrecht hebben die altijd water op voorraad verwarmt, ook wanneer we het niet nodig hebben. Dat bespaart ook niet echt.
Nu hebben we ten minste alleen maar kort elektrisch verbruik wanneer we warm water tappen in de keuken. want het water wordt nu heel snel warm, vergeleken met de oude situatie een hele verbetering.
In snelheid en gemak, maar hopelijk ook in gasverbruik.
Als je een goede elektrische boiler hebt kun je overdag in de ca. 8 zonmaanden voldoende elektriciteit van de zonnepanelen gebruiken om een elektrische boiler warm te krijgen, waarmee je vervolgens kan douchen.
Daarnaast (of in plaats van) kun je een 3-fase doorstroomboiler gebruiken wanneer de voorraadboiler leeg is. Dan vul je in ieder geval de goedkope opslag van water vanaf de energie van de zonnepanelen aan met elektrische energie voor de doorstroomboiler, dat is nog altijd beter dan met de CV combiketel op aardgas.
Uitsluitend een doorstroomboiler is natuurlijk ook mogelijk. Dat is qua ruimte wel de meest eenvoudige oplossing.
En zolang saldering nog mogelijk blijft is dit voorlopig waarschijnlijk ook de meest economische oplossing.
Voor nu gaan we uit van die situatie: Alleen een 3-fase doorstroomboiler.
We zien later wel of we ook nog een extra voorraadboiler zien zitten.
Om de doorstroomboiler op zolder naast de C.V. ketel te installeren moet een 3 fase 5-polige aansluiting met 5×2.5 mm2 worden gemaakt. Of wanneer de doorstroomboiler rechtreeks met de kabel wordt aangesloten zonder stekkers is een 4-polige aansluiting voldoende (3 fases en aarde/ground)
Dat mag niet in een al bestaande buis, omdat er een NEN1010 norm is over de maximale hoeveelheid draden in 5/8 inch buis of flexbuis. Daarnaast is het niet toegestaan om verschillende 230V groepen of een combinatie van 230 Volt groep met 400V in één buis te installeren.
Dus moet er een nieuwe installatie worden gedaan van een buis vanuit de groepenkastaansluiting naar zolder tot naast de C.V. ketel.
Dat betekent een 3/4 inch buis (19mm) en daarvoor moeten in beide verdiepingsvloeren gaten worden geboord. Dat doe ik naast de bestaande gaten van de C/V. leidingen, die volgen aan de voorkant van het huis precies boven de meterkast hetzelfde pad als de nieuwe aanleg van de krachtstroom aansluiting.
Op zolder komt een CEE form 16A krachtstroom chassisdeel en aan de doorstroom boiler komt een bijpassende stekker. Omdat in de meterkast al een extra 400V krachtstroomgroep is geïnstalleerd hoef ik na aanleg van de buis alleen nog maar de draden aan te sluiten op de voorbereide groep.
De Stiebel Eltron DCE 11/13 3-fase doorstroomboiler en de rest van het materiaal is besteld, nu nog even de gaten boren en alles aansluiten!
In dit artikel beschrijven we onze oplossing om ons aardgasverbruik in de komende winter ’22-’23 met ten minste 50% te reduceren. Daarbij zullen we a) een deel van het huis niet meer verwarmen, b) per ruimte waar nodig elektrisch bijverwarmen met elektrische keramische 500 Watt muurstekker kacheltjes met thermostaat en c) beneden in de woon/kookruimte primair met een LPG gestookte potkachel de ruimte verwarmen, eventueel aangevuld met 2 stuks 700 Watt keramische muurstekker kacheltjes, met thermostaat.
Onze verwarmingssituatie
Ons huis heeft o.a. op de begane grond een met de C.V. direct gestookte vloerverwarming en op alle verdiepingen geïsoleerd glas. De spouwmuren zijn nog zonder isolatie (daar moeten we eigenlijk wat aan doen maar het muuroppervlak is in verhouding tot de ramen zo klein dat het effect van muurisolatie waarschijnlijk niet heel groot is, volgens de kenners…) en we hebben een zolder die niet als slaapkamer wordt gebruikt.
De zolder gaan we dus sowieso niet stoken, en dat scheelt alweer een stukje.
De eerste verdieping gaan we een paar graden lager stoken dan voorheen en dan met elektrische minikachels, keramisch met een plug-in stekker gelijk aan de muur.
Maar de belangrijkste verandering zullen we beneden krijgen want we willen voor de verwarming voorlopig even over naar LPG met een losse kachel die wel voldoende vermogen heeft voor de kamer met open keuken, samen ca. 35m2 (ca, 85m3).
LPG bijzetkachel als tijdelijke (bij) verwarming woonkamer
Er zijn goedgekeurde kachels voor deze toepassing met LPG 27 litertank, LPG filter, drukregelaar, katalysator, thermostaat, infrarood enzovoorts maar vooral met alle beveiligingen tegen zuurstofgebrek, teveel CO2 in de lucht en alle andere soorten van gevaarlijke dampen.
De gebruikte LPG tank is er één zoals bij heftrucks wordt gebruikt en kan bij een LPG pompstation worden gevuld. Deze tanks hebben een regulier keurmerk voor LPG, een standaard vulnippel en een 80% vulbeveiliging.
De LPG tank past in de verplaatsbare gaskachels die zowel buiten als binnen kunnen -en mogen- worden gebruikt.
De calorische waarde van LPG ligt per liter op 3/4 van een M3 gas.
De prijs van LPG is ca 0,8 Euro per liter (september 2022) en een M3 aardgas kost ca. eur 4. Dan is LPG een stuk goedkoper. Ongeveer 2,5-3 Euro per M3.
In een winter stook je al gauw 1200-2000 m3 alleen aan verwarming voor een gemiddeld rijtjeshuis.
Laten we even conservatief rekenen: 1200 M3 stoken aan aardgas met een mogelijke besparing van 2.5 Euro per M3 is 3000 Euro besparen. Per winter.
Als je je hele huis zou willen stoken met LPG heb je misschien wel meerdere LPG kachels nodig, dat lijkt wat ‘overdone’ en wil ik niet voor de slaapkamers toepassen.
Elektrische kacheltjes als aanvulling bespaart óók geld
Als het nodig is kunnen we voor de eerste verdieping kleine keramische elektrische kachels met thermostaat per ruimte inzetten van elk 500 Watt.
En beneden ook één of twee van deze kleine 700 Watt elektrische kacheltjes, voor als het LPG op is of het bijvoorbeeld benauwd wordt vanwege het zuurstofverbruik van een open LPG kachel.
Hergebruiken C.V. ketel en ombouwen op LPG kan ook nog
Een mogelijke andere oplossing is ook nog te bedenken door de Nefit HR ketel om te laten bouwen naar LPG.
Daarna kun je de bestaande gasleiding naar de meterkast hergebruiken. Bij de gasmeter de bestaande leiding loskoppelen en verlengen naar de garage. In de garage zet je de LPG vulfles neer, met een 30mBar reduceerventiel. Aansluiten aan de gasleiding naar de C.V. ketel en klaar.
Uiteindelijk is natuurlijk het rendement van een C.V. installatie ook wel zo’n punt waar in het verleden aan voorbij gegaan is omdat we toch altijd genoeg aardgas hadden. Dachten we.
Of een warmtepomp- of airco-installatie?
Vanwege dat slechte rendement zijn de ontwikkelingen met warmtepompen, lucht-, water-, of koelvloeistofsystemen allemaal in de maak.
Maar nog niet echt breed beschikbaar.
Op dit moment is het enige systeem dat qua rendement aardig OK is, en betaalbaar qua installatie een meervoudig aircosysteem met 1 unit buiten en meerdere units binnen.
Dat heb ja al vanaf zo’n 5 tot 7 duizend Euro geïnstalleerd in /aan huis.
Dat lijkt veel geld en dat is ook zo.
Een C.V. installatie is in na-aanleg overigens net zo kostbaar.
Om over het na-aanleggen van warmtepomp systemen in bestaande huizen nog maar niet te spreken, want dat gaat gauw over de 10.000 Euro heen.
Vanwege de hoge gasprijzen, het per saldo meer elektriciteit terug leveren dan we verbruiken en vanwege het feit dat we eigenlijk sowieso minder van aardgas afhankelijk willen zijn hebben we naar alternatieven voor het gebruik van aardgas gezocht.
Quote uit overstappen.nl van 9-9-2022: In augustus 2021 was de gemiddelde gasprijs nog 0,95 euro per m3 gas. In 2022 is de gasprijs flink opgelopen. Momenteel betreft de gasprijs gemiddeld 3,94 euro per m3. Dit tarief is inclusief energiebelasting, ODE en 9% BTW.
De motivatie om deze alternatieven voor aardgas te installeren en te gebruiken zijn voor een groot deel gebaseerd op de situatie van de hoge prijzen voor aardgas en -in mindere mate- van elektriciteit., en natuurlijk zijn we ook gedreven door het feit dat we uiteindelijk met z’n allen van aardgas af moeten en renewable of op z’n minst sustainable energie willen gebruiken.
In bovenstaand artikel dat we hebben overgenomen van gasvrij.nu kun je lezen dat een warmtepomp in het meest ideale geval een COP waarde van 4 tot 7 kan hebben. Dat betekent dat je een betere energetische waarde (ter vergelijking) ten opzichte van de benodigde erin te stoppen elektrische energie kan bereiken van een factor 4 tot 7.
Ter vergelijking: Aardgas staat op een maximale theoretische energetische waarde van 8x t.o.v. electriciteit en het is dus niet zo gek dat we aardgas zo lang hebben gebruikt. Zeker als je naar de oude tarieven kijkt was aardgas wel tot 10x goedkoper om te verwarmen dan met electriciteit, Nu is die factor 2x goedkoper, LEES HIER.
Met een warmtepomp ben je eigenlijk dus gewoon het beste af wanneer je van aardgas af wilt. Maar de benodigde ruimte, herrie en kosten van installatie en onderhoud zijn allemaal belemmeringen waarom wij er nog niet voor hebben gekozen. Terwijl we heel goed weten dat we dat uiteindelijk wel moeten doen.
De COP factor van een airco warmtepomp
De COP factor is de verhouding tussen de elektrische energie die de airco verbruikt in verhouding tot de warmte die verplaatst wordt. Wanneer een airco bijvoorbeeld 500 Watt verbruikt maar in staat is om 2000 Watt aan warmte te verplaatsten dan is de COP-factor 2000 / 500 = 4. Tegenwoordig is een COP-factor van 4 heel normaal. Hoe hoger de COP-factor is, hoe zuiniger de airco is. Op het moment van schrijven zijn airco’s te koop met een COP-factor van 5,6. Heb je de keus tussen twee modellen en de COP factors zijn 4,3 en 4,8 dan heeft het model met een COP factor van 4,8 een duidelijk voorkeur ook al is dat model stukken duurder. De energie-winst die je tijdens de levensduur van de airco zal behalen zal de extra kosten ruimschoots compenseren.
Mitsubishi buitenunit t.b.v. SRK20ZJX-S heeft een COP-waarde van 5,56.
COP waarde is niet constant
De opgegeven COP-waarde is alleen maar van toepassing bij een bepaald verschil tussen de buiten- en binnentemperatuur. De COP-factor neemt namelijk af als het verschil tussen de binnen en buitentemperatuur stijgt. Heeft een airco een COP-factor van 5 bij een buitentemperatuur van 10° Celsius dan daalt de COP-waarde naar bijvoorbeeld 3,5 als het buiten 0° Celsius is. Ondanks deze lagere prestatie blijft het nog steeds interessant om een airco in te zetten als verwarming.
De situatie
Onze Nefit HR-ketel draait uiteraard op aardgas.
We hebben al ruim 5 jaar 9 zonnepanelen op ons dak liggen en we verbruiken ook op jaarbasis veel minder stroom dan we terug leveren.
We schakelen overal alle apparaten uit, ook alle opladers en TV, stereo en zelfs de internet installatie gaat zover mogelijk ’s nachts uit. Behalve het internet modem natuurlijk en de internet server. Ook de C.V. ketel staat uit wanneer we deze niet gebruiken. Dat scheelt echt veel, want de C.V. ketel verbruikt altijd energie, ook wanneer je deze niet gebruikt. En als we kunnen douchen met water van een elektrische doorstroomboiler gaat het aardgas en de C.V. ketel in de zomermaanden helemaal uit.
Het aardgas kostte de afgelopen maand, augustus 2022, met ons variabel contract bij Essent bijna 4 Euro per m3 (kuub, kubieke meter in gasvorm).
Een Kwh elektrisch verbruik kost ca. 1 Euro op dit moment en een teruggeleverde Kwh levert 0,055 Euro op (5,5 Eurocent).
Omdat we altijd veel meer elektriciteit terug leveren dan verbruiken gaan we alle mogelijke moeite doen om alles dat kan elektrisch te doen. Door te salderen kunnen we dan eindelijk beter gebruik gaan maken van onze 9 zonnepanelen!
Uiteindelijk is alles tijdelijk, en is alles mogelijk. En dat we van het aardgas af moeten is onontkoombaar. Tegen welke kosten weten we nog niet, maar voor je eigen situatie kun je wel alvast de nodige dingen aanpakken. Waarbij je niet nu al het aardgas helemaal de deur uit hoeft te doen. Alleen al het verbruik sterk verminderen help behoorlijk. Ook in je eindafrekening.
De ontwikkeling van alternatieven gaat namelijk maar moeizaam en de verkrijgbaarheid van alternatieven is beperkt.
Wat mij betreft dus hoog tijd voor een meer persoonlijke aanpak! Hoe meer mensen meedoen des te meer druk komt er op de leveranciers- en ontwikkelingsmarkt om met meer- en met nieuwe producten te komen.
Succes met je zoektocht en bookmark ons voor komende updates:
De vergelijkingsberekening tussen aardgas en elektriciteit
Een m3 (kubieke meter) aardgas heeft een nuttige energetische inhoud van 8 kWh (bij een omzettingsrendement van gas naar warmte van 80% bij gebruikmaking van een reguliere HR CV-ketel.
Een m3 aardgas kost gemiddeld op dit moment Eur 4.
Een kWh (kilowattuur) elektriciteit heeft een nuttige energetische inhoud van 1 kWh (bij een reguliere omzettingsrendement van elektriciteit naar warmte van nagenoeg 100%).
Een kilowattuur elektriciteit kost gemiddeld op dit moment Eur 1.
Voor de vergelijking: Aardgas levert per m3 de gelijke energetische waarde van 8 kilowattuur elektriciteit.
In bovenstaand overzicht is duidelijk gemaakt dat de verhouding in energetische waarde tussen aardgas en elektriciteit een factor 10 op 1 is.
Vanwege de energetische omzettingswaarde van aardgas in een HR-ketel met een gemiddelde C.V. huisinstallatie, allebei van goede kwaliteit gaan we voor de vergelijking voor dit artikel uit van een energetische eindverhouding tussen aardgas en electriciteit van 8 op 1 (1 m3 aardgas = 8 kWh electriciteit).
De financiële berekening voor de vergelijking in energetische energie bij 1 m3 aardgas is dan als volgt bij een normwaarde van 1 m3 aardgasverbruik:
Eur 8 kosten electriciteit voor 8 kWh x Eur 1;
Eur 4 Kosten aardgas voor 1 m3 x Eur 4.
Je ziet dus dat aardgas voor verwarming theoretisch in financieel opzicht op dit moment nog 2 keer goedkoper is dan elektriciteit, wanneer je voor de electriciteit betaalt. Salderen met zonnepanelen verandert de zaak.
Bovenstaande rekensom is natuurlijk erg afhankelijk van de geldende energieprijzen.
Het wordt wel extra gemakkelijk om over te stappen op elektriciteit wanneer je genoeg zonnepanelen hebt, en dat daarbij salderen nog steeds mogelijk is.
Boven zie je de vulling van de ruimte onderin de kofferbak van de Atto3.
Ik rijd graag met een thuisbrenger rond, omdat ik nogal eens op bouwplaatsen rijd en tot nu heb ik daar 2x een schade aan een band door gehad. En zo’n schade is niet altijd op te lossen met een vloeistof reparatiekit.
Het wordt een thuisbrenger die ook wordt gebruikt bij een Toyota RAV4 : 165/80/17 band en een 5X114.3X60.1, 17 inch velg met dezelfde omtrek, steek en center gat als de BYD Atto3. De RAV4 is nog een stukje zwaarder dan de Atto3, dus moet dat goed gaan.
De ruimte voor een thuisbrenger is onderin de ruimte voor een eventueel reservewiel maar 57 centimeter in diameter.
Een en ander betekent dat het reservewiel iets hoger komt te liggen, op een montagebeugel. Onder het reservewiel is dan plek voor de krik en dergelijke.
De afdekking van de kofferbak had 2 standen, en deze plank onderin de kofferbak komt hierdoor maar op één mogelijke montagediepte, dus in de hoogste stand.
En zó ligt de gbrote reserveband er dus in: Onder de afdekplank. Er is nog een hydraulische potkrik bijgekomen en een kruissleutel. Mocht het ooit nodig zijn is het in ieder geval een complete set. Niet de mooiste manier, maar het werkt wel. De plank die bij de auto wordt geleverd kan probleemloos in de bovenste positie worden geplaatst.
Om de band naar beneden te houden, heb ik een montagebeugel gemaakt van vierkant ijzeren buis 20-20-2mm met 3 gaten: 2 om hem met M6-moeren vast te zetten aan 2 van de 4 reeds beschikbare M6-bouten met schroefdraad en 1 gat in het midden van het vierkant voor een M10-bout die naar boven steekt.
De M10 bout gaat door 1 van de boutgaten van de velg. met een sluitring en een vleugelmoer aan de bovenkant van de velg.
Ik heb de M10 bout in het midden van het vierkante staal gelast en het achterste deel bijna gelijk gemaakt met het vierkante staal.
Daarna heb ik de beugel op de vloer van de kofferbak gemonteerd met 6mm gebogen M6 IKEA moeren die ik nog had liggen van een oud dubbel kinderbed.
Deze moeren zijn ongeveer 15 mm lang met een grote platte kop aan de bovenkant en een Inbus-inzetstuk in de bovenkant. Dit is ideaal, omdat de M6 stalen boutuiteinden die uit de kofferbak steken maar ongeveer 18mm lang zijn en niet door de 20mm vierkante buis steken.
BTW: ik heb de voorste (vanaf de opening van de kofferbak gezien) 2 niet gebruikte staande M6 bouten ingekort tot de hoogte dat er elk één M6 moer op past, kan handig zijn in de toekomst.
Nadat het reservewiel was gemonteerd en vastgezet met de sluitring en M10 vleugelmoer op de beugel, gebruikte ik de tas die bij het verwijderbare deel van de trekhaak zit om alle losse onderdelen in op te bergen.
Above the original filling of the space at the bottom of the trunk of the Atto3 is shown, with a.o. the tire ‘repair kit’.
I like to drive around with a spare tire because I drive on construction sites quite often, and so far I have had 2x tire damage because of that. And such a damage is not always fixable with a fluid repair kit.
My new spare is a home-bringer also used on a Toyota RAV4 : R17 165/80/17 tire and a 5X114.3X60.1 rim with the same circumference, pitch and center hole as the BYD Atto3. The RAV4 weighs a bit more than the Atto3, so it should be fine.
At the bottom of the trunk the available space for a home-bringer is only 57 centimeters in diameter for a spare tire.
This means that the spare tire will be slightly higher mounted, on a mounting bracket. Under the spare tire there is then room for the jack and the likes.
The trunk cover had 2 positions, and this shelf at the bottom of the trunk therefore only comes to one possible mounting depth, i.e. in the highest position.
So- that’s how I positioned the spare tyre (from a Toyota RAV4, 17 inch) in the boot of the car. Not the nicest way but it works OK. The shelf that comes with the car can be positioned in the upper position no problem. I added a hydraulic mini jack and a wheel bolt wrench, since this was not part of the car’s accessories.
To hold the tire down, I made a mounting bracket from square iron tubing 20-20-2mm with 3 holes: 2 to tie it with M6 nuts to 2 of the 4 already available threaded M6 bolts and 1 hole in the center of the square stock to carry an M10 bolt going UP with a washer and a wing nut. The M10 bolt goes through 1 of the boltholes of the rim. I welded the M10 bolt in the center of the square steel and made the rear part almost flush with the square steel. Then, I mounted the bracket down on the floor of the boot with 6mm tubed M6 IKEA nuts that I had lying around from an old double children’s bed. These nuts are about 15mm in length with a large flathead on top and an Inbus insert in the top. This is ideal, because the M6 steel bolt-ends that stick up from the boot are only around 18mm in length and don’t stick through the 20mm square stock.
BTW: I shortened the 2 not-used standing M6 bolts to the height that they just carry one M6 nut each, might be useful in the future.
After the spare tire was mounted and secured with the washer and M10 wing nut on the bracket I used the bag that came with the removable part of the pulling rod to store all loose components like the puller for the plastic boltcovers that are mounte in the wheels and o on. This is placed in the inner part of the spare tire.
Unfortunately, I forgot to take some pictures of the setup of the spare tire mounting bracket, will do that when I can and present this here, later!
DIT ARTIKEL IS AANGEPAST NAAR AANLEIDING VAN DE SOFTWARE UPDATE VAN 20 FEBRUARI 2023!!
Mijn Atto 3 doet het heel erg goed, geen problemen of gekke dingen gehad vanaf midden november 2022 tot nu, 3 februari 2023. En ik verwacht ook geen problemen te krijgen met de auto..
Op werkdagen rijd ik altijd 100 tot 200 kilometers met de Atto 3 en daardoor is mijn 12Volt accu altijd geladen.
De 12V accu laden doet deze elektrische Atto 3 alleen wanneer de wagen is gestart.
Als de wagen niet is gestart wordt de 12V accu niet geladen en kan deze langzaam leeglopen, zelfs wanneer je netjes aan de laadpaal bent aangesloten.
Het gaat dus om de mate waarin die 12Volt accu leegloopt, want er zit in de Atto 3 maar een relatief kleine accu, omdat er geen zware startmotor hoeft te worden bediend.
Ik heb daarom als voorzorg begin februari een meetsysteem geplaatst op de 12 Volt accu. Daarmee meet ik de spanning en ontlading.
De ontlading leek wat aan de hoge kant te zijn maar ik heb hier zelf nooit problemen mee gehad.
Onderstaand kun je mijn ervaring en meetgegevens lezen voor en na de laatste software-update van 20-2-2023.
ERVARINGEN NA DE SOFTWARE UPDATE VAN 20-2-2023:
Dit is de update van 20-02-2023 (boven).
Links op bovenstaande SOC (state of Charge) uitdraai van mijn Batterij meet systeem zie je dat de accu VOOR de software update nog behoorlijk terugloopt in 1 dag.
Maar NA de software update die ik om 8 uur 20-2-2-23 heb gedaan loopt de accu veel minder en veel minder snel terug.
Dat kun je heel goed zien in bovenstaand plaatje van 3 dagen met links de oude software en rechts de nieuwe software.
En dit is het spanningsoverzicht, dit geeft nog duidelijker weer wat er precies is veranderd.
Mijn conclusie is dat de 12 V accu na deze update minders nel zal ontladen en daardoor startproblemen veel minder zullen voorkomen, als dit überhaupt al zal voorkomen.
Het oude artikel over het hoe en waarom van de 12Volt accu ontlading met grafieken en toelichting is hieronder nog beschikbaar:
Mogelijke problemen wil ik graag voorkomen. Daarom heb ik o.a. voor een reservewiel in de Atto 3 gezorgd en heb ik een accu bewaker ( Battery Guard)) op de 12 Volt accuspanning gemaakt.
Geloof het of niet, maar de 12 Volt accu is erg belangrijk in de EV omdat alle boordfuncties worden verzorgd vanuit die 12 Volt boordspanning. Eigenlijk wordt de hoogspanning tractie-accu alleen maar gebruikt voor de aandrijving van de wagen.
Alles wat je verder ziet en dat beweegt of geluid maakt, alles wordt met die 12 Volt aangedreven. Ook bijvoorbeeld de stuur- en rembekrachtiging, warmtepomp (airco), stoelverwarming, alle ventilatoren en ja, zelf het Batterij management Systeem (BMS) van de aandrijfaccu wordt gevoed vanuit de 12 Volt spanningsvoorziening.
Dus-wanneer die 12 Volt accu leeg is doet werkelijk niets het meer.
Je kan dan vaak zelfs niet instappen, tenzij je ook een gewone sleutel bij de auto hebt gekregen. De BYD Atto 3 heeft dacht ik gelukkig zo’n sleutel, hoewel ik eigenlijk niet meer weet waar ik die heb gelaten. Vast nog in het dealermapje. Hmm. toch maar aan de grote sleutelbos doen en niet in de auto laten liggen.
Ik heb op Youtube een keer gezien hoe dat werkt bij een oud model Tesla S, wanneer de 12V accu leeg is. Er zitten dan trekdraadjes onder de auto om de motorkap te kunnen openen en de 12V accu te laden, daarna kun je de portieren weer bedienen.
Ik ga voor mijn Atto 3 een standaard laadkabeltje onder de auto maken zoals ik ook bij mijn motorfiets heb gedaan. Dan kun je in ieder geval gemakkelijk de accu laden. Wanneer je tenminste een passend kabeltje hebt naar de (externe) acculader.
Ik heb in ieder geval sinds kort een mini jumper pack 12Volt achterin liggen. Daarmee kun je altijd onderweg een lege accu jumpen en starten. Die packs lopen niet leeg want het zijn Lifepo accu’s. Minimale zelfontlading dus.
Een Batterij meet systeem op de 12V accu
Uit voorzorg heb ik een Battery Guard met bluetooth op de 12V accu gemonteerd. Via bluetooth kun je via de app diagnosesignalen laten pushen naar je telefoon maar je kan ook zelf op elk moment zien wat de status van de accu is. Je moet natuurlijk wel binnen het bluetooth bereik van het apparaat zitten van ca. 5 meter.
Deze Battery Guard is goedkoop en gemakkelijk te monteren. Kost zo’n 20 Euro en het houdt altijd de spanning bij van de accu zodat je dat wanneer je wilt kan uitlezen met je telefoon. Daarnaast geeft ie alarm via de app op je telefoon wanneer de accuspanning te laag is of te laag is geweest. Je kan er ook grafieken uit halen en/of bekijken.: Op deze manier heb je tijdig door wanneer je accu aan vervanging toe is!
Boven zie je het dag-overzicht van de spanning van de 12V accu van mijn Atto3 nadat ik deze heb gemonteerd om 13:00 uur, 2-2-2023. (opgenomen om 20:00 uur). De eerste kleine piek helemaal links is van mijn reserveaccu, in mijn garage. Die telt niet mee. (12:00-12:30)
Wat mij opvalt is dat de auto de 12V accu laadt met 13,8 Volt (linkse piek terwijl ik de auto heb gestart) en dat de auto in rust met pieken elk uur de 12V accu iets ontlaad. 13.8 Volt lijkt aan de lage kant als laadspanning voor een loodzuur accu maar is in principe wel OK, als de accu inderdaad al redelijk is volgeladen. Dat verschilt per type accu.
Het is een SCEM-3703010 accu en er staat nog een nummer op: 38B20L. Het is volgens de sticker een gewone lood-zuur accu van 35 Ampère-uur (Ah). Deze accu kost circa 75 Euro van o.a. VMF.
“Deze accu wordt ook vaak gebruikt in de Suzuki Vitara, Kia Picanto, Honda Jazz, Nissan Figaro, enz. bijvoorbeeld ter vervanging van de originele accu Suzuki 38B20L”.
Nog even over de ontlading van de accu wanneer je niet met de wagen rijdt: Ik ben natuurlijk heel benieuwd wat de reden is dat die ontlading elk uur als een soort piekbelasting optreedt. Ik heb inmiddels alle communicatie in de wagen een nachtje uitgezet (sim/OTA, wifi, bluetooth) om te zien wat het effect daarvan is. De auto staat altijd ’s avonds en ’s nachts aan de lader en overdag rijd ik meestal ca. 100-200 km. Genoeg om de accu te laden, lijkt me. Volgende ochtend was er geen enkel verschil met daarvoor dus heb ik de communicatie maar weer aangezet.
De spanningscurve was zonder wifi, bluetooth en OTA SIM zo:
En (onder) vanaf 07:00 uur na het parkeren 3 feb 2023 ziet het er erg hetzelfde uit met ingeschakelde OTA verbinding, en wifi en bluetooth allemaal aan.
Tussen 06:10 en 07:05 heb ik met de wagen gereden, dan laad het systeem netjes de accu bij. Dat geeft het spanningsverloop tussen 13.6 en 13.8 Volt. Daarna geparkeerd en dan ontlaad de 12V accu dus weer een beetje tussen 07:05 en 15:20. Tijdens de terugreis naar huis tussen 15:15 en 16:05 is de 12V accu natuurlijk weer aan het opladen.
Dit weekeinde rijd ik niet met de wagen, ben benieuwd hoe het er dan qua ontladen van de 12V accu uit zal zien: Zie hieronder.
De wagen ontlaad behoorlijk en de spanning komt bijna tot 12 Volt.
Uur gereden in de middag van vrijdag 3 februari heeft de accu behoorlijk geladen en daarna ruim 2 dagen stilgestaan en ontladen tot bijna 12 Volt. Daarna een paar keer op pad geweest op maandag 6 februari en weer een nachtje geparkeerd, zoals rechts te zien is op onderstaande grafiek.
Op zich jammer dat de wagen in dit tempo de accu bij stilstaan ontlaad, maar het is allemaal nog goed genoeg om de wagen na 2 dagen weer aan te krijgen.
Geen zorgen
Ik heb met onze kerstvakantie van 2022/2023 overigens ervaren dat de wagen na 20 dagen stilstaan ook nog gewoon zonder probleem aangaat.
Dus ik maak me helemaal geen zorgen. Wel leuk om te zien wat er allemaal qua 12 Volt accugebruik gebeurt natuurlijk.
Waarom loopt de spanningshoogte van de 12V accu eigenlijk terug?
Het is natuurlijk normaal dat een 12V accu lading verliest. Dat gebeurt al door de zelfontlading van deze lood-zuur accu’s maar ook door alle toeters en bellen die we nodig hebben bij moderne auto’s.
Er loopt in ruststand eigenlijk altijd wel zo’n 5 milli-ampere tot 20 milli-ampere vanuit de accu naar een gemiddelde moderne auto. Ik heb (nog) geen idee hoe dat bij de Atto3 zit, dat ga ik nog meten.
Mijn Volvo V70 uit 2010 had een ruststroom van 20 mill-Ampère en na een half uur liep dat terug naar 8 milli-ampere.
Dat zorgde voor een zelfontlading waarbij je na 5 tot 6 weken stilstaan de auto niet meer kon starten met de eigen accu.
Ik heb er toen voor langere stilstand een handmatig bediende massaschakelaar tussen gezet.
Dat ga ik bij de Atto 3 ook doen.
Als voorzorg, voor momenten dat we met andere middelen reizen en een paar weken weg zijn.
Die rustroom in stilstand wordt veroorzaakt door bijvoorbeeld de internet verbinding, het sleutel ontvangstsysteem, alarm enzovoorts. Gemiddeld is de 12V accu van een moderne wagen dus binnen een maand tot 6 weken zover leeg dat succesvol starten twijfelachtig wordt.
Bij een EV gaat de accu in rust bovendien nog sneller leeg, gewoon al omdat die accu relatief klein is.
Hoe laad je EV de 12V accu op?
Bij een EV zit er een DC-DC omzetter in die vanaf de hoogspannings-tractie accu de spanning terug omzet naar een laadspanning van 14-15 Volt voor de 12V accu.
In bijna alle EV’s laadt de 12V accu alleen maar op wanneer de auto is ‘ingeschakeld’.
Dat lijkt afgekeken te zijn van de ICE ’traditionele’ auto’s. Die laden ook alleen maar als de motor loopt.
Maar bij de EV moet je de auto dus hebben ingeschakeld, met de START knop of de AAN knop.
Dat betekent dat een EV in rust wel de hoogspanning tractie accu laadt en op lading houdt maar dat de 12V accu in die situatie helemaal NIET wordt opgeladen, sterker nog: De lading van de 12V accu wordt wanneer de auto in rust is en/of wordt opgeladen helemaal NIET gecontroleerd. Eigenlijk is dit heel goed vergelijkbaar met een conventionele ICE wagen.
Rijd je weinig met je EV en/of alleen maar kleine stukjes en heb je dan ook veel elektrische apparaten aan zoals 2x stoelverwarming, achterruit verwarming, verwarming en airco, ruitenwissers enzovoorts dan zul je het probleem met een lege 12V accu eerder ervaren dan wanneer je regelmatig langere trajecten rijdt.
In die zin lijkt een EV wel wat op de traditionele ICE wagens, waar een lege accu ook meer voorkomt bij gemiddeld meer korte ritjes.
De oplossing
De oplossing voor dit mogelijke 12V accu probleem bij EV’s is er (nog) niet. De eenvoudigste manier is natuurlijk om de massa-aansluiting van je 12V accu te voorzien van een massa-schakelaar wanneer je langere tijd de auto niet gebruikt. Maar ik weet eigenlijk nooit vooraf wanneer dat voorkomt.
De beste oplossing zou zijn dat er een schakeling beschikbaar komt die de accu automatisch afschakelt net zoals met een massaschakelaar maar dan wanneer de accuspanning onder een kritische waarde komt.
Dan kun je daarna nog wel starten maar loopt de accu niet verder leeg.
Misschien toch maar zelf zoiets ontwikkelen… of misschien bij Aliexpress?
NASCHRIFT VAN DE AUTEUR: Met de laatste software update van 20-2-2023 lijkt er eigenlijk geen probleem meer te kunnen optreden, behalve misschien wanneer de auto langdurig niet wordt gebruikt. Dan kun je inderdaad beter de accu loskoppelen, maar het is nog onduidelijk wanneer je dat zou moeten doen.
Uit onderstaande logging blijkt dat de accu nog wel degelijk behoorlijk ontlaad.
Ik heb de wagen 4 dagen (etmalen) laten staan nadat de 12V accu helemaal vol was. Wel aan de laadpaal maar daar heeft de 12V accu geen voordeel van.
In die 4 dagen is de accuspanning gezakt naar ca. 12.3 Volt. op zich ruim voldoende om weer te starten.
Maar- de State of Charge geeft een indicatie van net boven 40% start capaciteit na 4 dagen stilstand. En persoonlijk vind ik dat onvoldoende goed.
Mijn besluit om ‘voor de zekerheid’ de massa schakelaar te installeren had ik al genomen dus dat ga ik ook zeker doen. De schakelaar komt onder de voorkant van de wagen op het schutbord, zodat ik er gewoon bij kan en de motorkap niet open hoeft. Het is een waterdichte opbouw-schakelaar die 250 Ampère aan kan, met dikke massakabels eraan voorgemonteerd.
En ik ga er van uit dat ik de massaschakelaar alleen ga gebruiken wanneer we de auto langer dan 1 week niet gebruiken, zoals wanneer we met vakantie zijn en de auto ter plekke niet meer nodig hebben.
Zoals je op bovenstaande grafieken kan zien is de 12V accu ontlading na 4 dagen stilstand te veel om de 12V accu met een rit van 1 uur weer op normale (12.8-12.9V) laadspanning te krijgen. De lading is dan zoals de grafiek aangeeft maar 85%.
De ontlaadspanning direct na het stoppen met laden is dan zoals de grafiek aangeeft 85% bij 12,6-12,7 Volt. Na 1 dag staat de SOC op 60%.
Onder deze specifieke omstandigheden kan de 12V accu iets sneller ontladen dan wanneer de 12V accu volledig was opgeladen.
Elke dag een beetje meer rijden maakt de laadresultaten uiteraard beter.
NB: Alle metingen zijn gedaan in mijn parkeergarage waar de auto altijd op -2 staat, waar de temperatuur altijd tussen 8 en 15 graden Celsius ligt.
TIP VAN DE DAG:
Als je wilt voorkomen dat je 12V accu ontlaadt tijdens lange periodes waarin je de auto niet gebruikt kun je uit voorzorg het volgende doen:
Je kunt op afstand met de app je startknop aanzetten door het airco systeem op te starten. Hierdoor start ook het opladen van je 12V accu.
Dit is niet te automatiseren, maar wel een manier om actief te voorkomen dat de 12V accu leegloopt.
Ik heb dit geprobeerd, en het helpt alleen als je de A/C periode vooraf hebt ingesteld op de langst mogelijke periode.
Doe dit dagelijks (na de eerste week van niet-gebruik van de auto) en het zal zeker helpen de 12V accu te conditioneren.
Het zou ook kunnen werken als je het om de dag doet, ik heb dit niet voor alle mogelijke intervallen getest.
Doe dit alleen als je auto continu is aangesloten op een lader OF als je de auto voor meer dan 80% hebt opgeladen.
De oude vinyl vloerbedekking was inmiddels echt wel aan vervanging toe.
Het vinyl had ik destijds met speciale dubbelzijdige tape verlijmd,.
Het vinyl verwijderen ging redelijk makkelijk, nadat ik het eerst in lange stroken heb gesneden. Lostrekken , oprollen en weg ermee!
Daarna alle plakstroken eruit gewrikt en de vloer helemaal glad gemaakt met een steekmes en daarna gestofzuigd.
Vervolgens de wanden opnieuw in de latex gezet, ik was toch al lekker bezig.
De radiator gelijk mooi zwart gelakt.
Nu voel je gelijk dat er echt stralingswarmte vanaf komt!
De verwarming aan en de PVC tegels 24 uur laten wennen aan de 15 graden in de garage.
Daarna heb ik bepaald vanuit welk punt ongeveer in het midden ik de eerste rij tegels ga plaatsen. Voor- en achteraan heb ik de afstand bepaald en met een touwtje en een witte stift van voor naar achter een lijn getekend op de vloer. Daarna ben ik eerst naar volle lengte stroken naar rechts gaan leggen en daarna naar links.
Ik heb dunne stroken triplex van 5 mm dik rondom gelegd om de tegels voldoende ruimte te geven nog uit te kunnen zetten.
Het op maat maken van de tegels heb ik met de lijnzaag met houtzaagblad gedaan. Hier en daar aangevuld met de decoupeerzaag.
Alles ligt zonder verlijming.
Eerst was ik van plan alles te verlijmen met 2K vloerlijm maar dat blijkt na uitgebreid testen niet nodig te zijn.
Zowel met manoeuvreren op de tegels met de DS als met de traction blijven de tegels gewoon netjes op hun plek liggen.
Ik heb wel alle randvoegen en inrijranden met flexibel blijvende rubberkit gemonteerd en -afgewerkt.
Het triplex rondom de tegels heb ik er natuurlijk na het leggen gelijk weer uitgehaald zodat het PVC eventueel nog kan ‘werken’.
Bij het gebruik als werkvloer is me wel opgevallen dat de grijze tegels erg zwart worden.
Als ik onder/aan een wagen las gebruik ik zware lasdekens van HBM, dat werkt heel goed.
Bij het spuitwerk en impregneren van auto’s bedek ik de vloer met karton en stucloper. Dat werkt ook prima.
Voor het beschermen van mijn machines en voorraadkratjes ben ik gordijnrails rondom aan het monteren met daaraan tot aan de vloer dunne lasgordijnen opgehangen van Vevor. Zodra dat af is zal ik daarover ook een apart artikel plaatsen op deze site.
Zie de foto hieronder, De startmotor zit onder het uitlaatspruitstuk van deze motor, op dezelfde originele plek als bij de Traction Avant 11D motor.
De startmotor kun je ook onderlangs verwijderen, maar terugzetten gaat echt gemakkelijker langs de bovenkant. Tenzij je een brug hebt natuurlijk.
Ik heb als mogelijke noodvoorziening nog wel even de originele Traction Avant 6Volt startmotor gemonteerd maar deze grijpt dus niet aan in het Citroën ID vliegwiel. Dus maar weer snel verwijderd.
De reparatie:
Wanneer je aan de achterkant van de 12 Volt Paris-Rhône startmotor de twee M6 moeren en borgplaatjes verwijderd schuif je daarna de aluminium achterzijde inclusief de beide koolborstelhouders er een stukje vanaf.
De koolborstel aan de ankerzijde (+) was de boosdoener, deze is behoorlijk scheef afgesleten. Het lijkt er op dat één van de aansluitdraden net iets te weinig ruimte had om de borstel recht te laten bewegen.
Vervolgens heb ik de koolborstels gemeten en besteld.
De startmotor is verder nog in prima conditie, ook de rotor en collector zien er goed uit.
De koolborstels zijn qua maat hetzelfde (ca. 7×17,8 mm) , en ze hebben dezelfde soort gesoldeerde draadaansluitingen.
Uiteindelijk was het alleen nodig de koolborstel aan de ankerzijde te vervangen, de andere koolborstel die aan de minus ligt, is nauwelijks afgesleten.
Boven met de voorgesoldeerde draden alvast gemonteerd, en onder NA het solderen, na montage van de koolborstel in de koolborstelhouder.
De rotor was helemaal vlak dus afdraaien leek me niet zinvol.
Na het schoonmaken en monteren heb ik alles eerst met een kleine motoraccu getest, alles een beetje vet gegeven, de achterkant geborgd met de 2 borgplaatjes en heb ik de startmotor weer ingebouwd in de TA.
