Als je de huidige regels voor geluid en geluidsoverlast van motorfietsen bekijkt, lijkt het wel een oerwoud waar je niet doorheen komt.
Wat wel duidelijk is: Als je niet aan de geluidsnorm voldoet bestaat de kans dat je motorfiets in een Wacht Op Keuren (WOK) status komt en mag je er niet meer mee op de openbare weg.
Als je dat overkomt moet je na herstel je motorfiets bij de RDW ter keuring aanbieden.
Dan moet de motorfiets zijn voorzien van uitlaten waarmee de motorfiets voldoet aan de voor het type en bouwjaar geldende geluidsnorm.
Nadat de RDW heeft vastgesteld dat je motor weer OK is, wordt de WOK status vrijgegeven en kun je weer rijden.
Geluid van motoren dynamisch meten bij de RDW
De RDW zorgt regulier ook voor type-keuringen inclusief dynamische meting van het geluidsniveau.
Op de testbaan van de RDW in Lelystad rijden ze dan met een fabrieksmotor een vaste route tussen twee microfoons.
Bij deze meting mogen motoren volgens de nieuwe norm (vanaf 2016) binnen de Europese wetgeving niet meer dan 80 dB(A) produceren.
Het RDW hanteert die norm in Nederland al veel langer voor de dynamische meetmethode, in ieder geval al vanaf het jaar 2002.
Deze dynamische meting wordt voor zo’n type-goedkeuring in het kentekenregister overgenomen.
Vervolgens moet na deze typekeuring elke motor van dit type voldoen aan de in het kentekenregister opgenomen waarde,
Die waarde kan dus ook nog eens lager zijn dan de maximale norm van 80dB(A).
dB(A) eenheid
Geluid drukt men uit in decibels. Met dB(A) worden deze gecorrigeerd naar de gevoeligheid van het menselijk oor.
Wij horen lage tonen amper en zijn juist gevoeliger voor hoge tonen.
Voor de regelgeving en handhaving van het geluid van motoren hanteren we dB(A).
Het scheelt nogal wat of je een geluidsmeting dynamisch uitvoert zoals het RDW of statisch zoals bijvoorbeeld bij een wegcontrole.
Bij een wegcontrole staat de microfoon op een afstand van 50cm van de uitlaat en bij een dynamische meter geldt een afstand van 10 meter.
En er zijn nog wel andere verschillen aan te geven want een motor die langsrijdt veroorzaakt bijvoorbeeld een geluid dat bewerkt moet worden tot een gemiddelde meetwaarde.
Er zijn in de praktijd door o.a. politiediensten statische meetwaarden ontwikkeld bij proeven met typegoedgekeurde motorfietsen en die leveren bruikbare statische meetnormen op.
Met die statische meetnormen kan een handhaver in de praktijk snel bepalen of een motorfiets qua geluid binnen de norm blijft.
Hoeveel geluid mag mijn motorfiets eigenlijk maken?
Bij de berekening hiervan wordt rekening gehouden met de cilinderinhoud, bouw en bouwjaar van jouw motorfiets.
Dit is terug te vinden op het Voertuig Identificatie Nummer (VIN-plaatje) op je motor en op je kentekenbewijs.
Geef op de kentekencheckl.nl-site je kenteken in en kijk onder het kopje Milieuprestaties.
Zie hieronder de gegevens van mijn HD Heritage uit 2004 (1499cc):
Hier staat aangegeven wat het maximaal toegestane geluidsniveau in dB(A) is wat je motor mag maken, met daarbij aangegeven bij welk toerental dit geldt.
Voor mijn motor is dat dus 91dB(A) bij stationair toerental. .
Geluid en oudere motoren
Voor oudere motoren is vaak geen maximale geluidsnorm in dB(A) bekend bij het RDW.
Dat wil niet zeggen dat je onbeperkt lawaai mag maken.
Hiervoor heeft de RDW in het verleden richtlijnen opgesteld.
De cilinderinhoud van de motorfiets is bij die richtlijnen leidend.
Zo mag een motorfiets tot 80 cc maximaal 91 dB(A) geluid produceren terwijl een motor met meer dan 1000 cc tot wel 106 dB(A) mag produceren.
Deze geluidswaardes zijn natuurlijk altijd afhankelijk van een toerental.
Hiervoor geldt bijvoorbeeld dat het geluid van motoren met een bouwjaar voor 1960 bij een toerental van 2000 (4-takt) of 2250 toeren (2-takt) gemeten moet worden.
Bij motoren van na 1960 zijn dit toerentallen van respectievelijk 4000 toeren en 4500.
Voor een Harley is het bij een toerental van 4000 toeren eigenlijk alleen mogelijk met goed gedempte uitlaten onder de norm van 106dB(A) te blijven.
Geluid van motoren meten door politie
De politie meet langs de openbare weg.
De microfoon plaatsen zij op 50 cm van de uitlaatmond onder een hoek van 45 graden (mag 10 graden afwijken).
De toerentalsensor plaatst de politie op de bougiekabel. Lukt dat niet meet de politie de pulsen van de bobine.
Het toerental van de typegoedkeuring wordt ingegeven in de meetapparatuur.
De handhaver draait vervolgens driemaal het gas open en het hoogste geluidsniveau telt.
Even gemiddeld gezien: Kom je met een zware motor bij 4000 RPM boven de 110 dB(A) dan kost het geld.
Boete en WOK-status
Als het geluid van motoren te luid is bekeurt de politie. De boete tot 4 dB(A) te veel (dus gemeten tussen 106 en 110 dB(A)) is 280 euro.
Als het geluid van motoren vanaf 4 dB te luid is dus boven 110 dB(A) komt, kost het 420 euro en wordt de demper in beslag genomen. Je krijgt dan een zogenaamde Wacht op Keuren (WOK) status en je mag de openbare weg pas weer op nadat de RDW heeft vastgesteld dat je motorfiets weer netjes aan alle eisen en normen voldoet..
De politie handhaaft meestal pas vanaf 5 dB(A) overschrijding en dan krijg je dus een boete.
Demper inleveren, daar zal in de praktijk meestal pas sprake van zijn als het geluid van jouw motorfiets 10 dB(A) of meer afwijkt.
Maar garanties op ruimere handhaving dan de norm kun je natuurlijk niet verwachten, de norm kan ook zomaar worden gehandhaafd.
Een originele E-keur (E1 of E4, al naar gelang de leeftijd van je motorfiets) uitlaat zal geen problemen opleveren.
Heb je een andere demper onder jouw motor dan zit er standaard een DB-killer in. Mits de demper is goedgekeurd uiteraard.
Deze DB-killer dempt het geluid van motoren.
Een after market uitlaat mag (volgens de regels) niet meer geluid produceren dan de originele uitlaat.
Maar in de praktijk zijn er vooral in het verleden veel open uitlaten verkocht en gemonteerd.
En met dergelijke uitlaten is het onmogelijk om met welk soort van dB-killer dan ook onder de wettelijke geluidsnorm te komen.
En wat nu?
Als je al deze ellende voor wilt zijn, kun je beter op voorhand je uitlaatsysteem laten voldoen aan de keuringsnorm of in ieder geval aan de voor jou geldende norm.
Dat kan op verschillende manieren, waarbij het wel zo is: Wat je ook doet, je moet sowieso onder de algemene geluidsnorm blijven. Dus:
- Of je monteert op je motorfiets een origineel uitlaatsysteem, zoals bij de originele levering aanwezig en blijf binnen de kenteken-verbonden norm;
- Of je zorgt dat er uitlaten zijn gemonteerd met E4-NL keuringsnorm, passend bij het jaartal en type motorfiets en blijf binnen de kenteken-verbonden norm;
- Of als er geen keuringsnorm geldt voor je motorfiets: Zorg dat de uitlaat voldoet aan de ‘algemene’ keuringsnorm van 106 dB(A) bij 4000RPM (voor motoren van meer dan 1000cc).
Mijn oplossing voor minder herrie:
Mijn HD Heritage FLSTCI uit 2004 had oorspronkelijk bij levering een Europees goedgekeurde uitlaat met E4(NL)- keurmerk.
Maar bij de aanschaf in 2019 zat er een aftermarket ‘real dual’ V&H eliminator 400 open uitlaatsysteem op zonder baffles:
En daar heb ik een originele set van V&H met silenced baffles in gemaakt, inclusief een dempingspack met glasvezel mat, opgerold om de baffles.
Daarna alles gemonteerd en inderdaad veel minder geluid, maar boven 1000 RPM wel veel meer dan 106 dB(A).
Uiteindelijk heb ik bij mijn broer een set originele 2e hands HD cruiser uitlaatdempers kunnen regelen, keurmerk E1 (Duits) en E4 (Nederlands).
Deze ga ik monteren, ook al moeten de ophangbeugels worden verplaatst.
Hieronder zie je het bestaande montagepunt van de Vance&Hines Eliminator 400 beugels en dempers:
En de beugels op de originele dempers die ik naar het midden van de demper moet verplaatsen:
